W strefie naszego klimatu bóle i zapalenia stawów zdarzają się często. Nie leczone mogą doprowadzić do trwałego kalectwa. Bezpośrednią przyczyną tych dolegliwości jest zapalenie łącznotkankowej torebki wyścielającej stawy, zwanej błoną maziową. W wyniku tego procesu pojawia się obrzęk, gromadzi płyn zapalny, następuje przekrwienie stawu i jego bolesność. U podstaw tych objawów leży nieprawidłowa odpowiedź układu obronnego, która polega na gromadzeniu w obrębie wyściółki stawów złogów, zawierających końcowe produkty reakcji obronnej naszego organizmu. Reakcja ta, wyzwalana najczęściej przez atak wirusów lub bakterii, prowadzi do tworzenia biologicznej broni, przeciwciał, które łączą się z napastnikiem i unieszkodliwiają go. Przypomina to scenariusz bitwy, której celem jest zachowanie nienaruszalności organizmu. Po wtargnięciu intruzów najpierw włączają się do walki oddziały szybkiego reagowania, które rozpoznają, osaczają i częściowo niszczą agresora. W drugim etapie do walki wkraczają specjalistyczne oddziały wyszkolone w produkowaniu broni swoiście wymierzonej przeciwko określonemu napastnikowi. Bronią tą są przeciwciała skierowane przeciwko fragmentom cząsteczki wirusa lub bakterii, które wcześniej zostały rozpoznane jako ciało obce, tzw. antygeny. Przeciwciała łączą się z antygenem w tzw. kompleksy, wywołując degradację cząsteczek agresora. Po wygranej bitwie pozostaje pobojowisko, usiane kompleksami przeciwciało-antygen i teraz rozpoczyna się ostatni jej akord, a mianowicie sprzątanie pola walki. W warunkach prawidłowych oddziały wyszkolonych komórek układu obronnego całkowicie pochłaniają niepotrzebne kompleksy, które następnie zostają wydalone z organizmu i wszystko wraca do normy. Jednakże zdarza się, że część kompleksów trafia do krążenia i tą drogą dociera do odległych, niejednokrotnie, tkanek i narządów – w przypadku dolegliwości reumatycznych są to stawy – gdzie ulegają gromadzeniu. Kompleksy te traktowane są przez organizm jako ciała obce i wyzwalają miejscowy proces zapalny. W czasie każdej następnej infekcji powiększa się pula zdeponowanych kompleksów, zaostrzając równocześnie miejscowe procesy zapalne. W przypadku chorób reumatycznych, kompleksy gromadzą się w obrębie tkanki łącznej, pokrywającej wewnętrzną powierzchnię stawów, która nazywa się błoną maziową. Jest ona bardzo ważnym elementem prawidłowej kinetyki stawów. Nagromadzone w niej kompleksy powodują objawy zapalenia stawu, co wiąże się z silnym bólem, ograniczającym ruchomość stawu. Stopniowo dochodzi do destrukcji błony maziowej i rozwoju trwałych zniekształceń zaatakowanych stawów oraz kalectwa.

Dlaczego ?

Niestety, nadal nie wiemy, dlaczego u niektórych z nas, w konsekwencji pozornie banalnych infekcji, dochodzi do zapalenia stawów. Z punktu widzenia naturalnej medycyny przyczynę rozwoju dolegliwości reumatycznych upatruje się w wychłodzeniu i wilgoci. Zimno w połączeniu z wilgocią wpływa niekorzystnie na prawidłowe przyswajanie energii czerpanej z pożywienia, co w konsekwencji odbija się na metabolizmie przede wszystkim tkanki łącznej, jako że jest ona wszechobecna, tworząc szkielet wszystkich narządów i tkanek. Ponadto podlega ona ciągłej przemianie w procesach odbudowy i destrukcji. Błona maziowa stawów jest również tkanką łączną.

Które stawy?

Lokalizacja dotkniętych zmianami zapalnymi stawów nie jest przypadkowa. W myśl zasad naturalnej medycyny określone dolegliwości mogą wtórnie przenosić się na określone stawy. Dla przykładu, choroby zatok obocznych nosa i przeziębienia mogą prowadzić do bólów barków, łokci i nadgarstków. Nawracające anginy, zapalenia gardła mogą natomiast wywołać bóle i choroby stawów kolanowych. Wynika to z przebiegu meridianów, czyli umownych kanałów energetycznych, łączących określone części ciała.

Jak leczyć?

Naturalne leczenie chorób stawów przebiega wielopłaszczyznowo i uwzględnia wszystkie przyczyny rozwoju choroby. W leczeniu tym wykorzystuje się dietę, zioła, leki homeopatyczne, zabiegi laseropunktury oraz rehabilitację ruchową. Nie wdając się szczegółowo w zalecenia dietetyczne, należy trzymać się koronnych zasad zdrowego żywienia:

• Jemy wyłącznie produkty naturalne, pozbawione dodatków konserwujących i chemicznych.
• Posiłki rozkładamy regularnie w ciągu dnia i wzbogacamy je szeroką gamą warzyw i owoców.
• Stosujemy przyprawy ułatwiające trawienie

W tym przypadku szczególnie przydatne są przyprawy ostre, które rozgrzewają. Należy do nich między innymi czosnek i imbir, którego lecznicze właściwości w dolegliwościach reumatycznych znane są od tysięcy lat. Bardzo wartościowym uzupełnieniem diety jest proso, czyli kasza jaglana. Zgodnie ze starożytnymi wschodnimi zasadami zdrowego żywienia, łagodzi ona szkodliwy wpływ zimna i wilgoci, powinna więc stanowić codzienną pozycję jadłospisu chorych dotkniętych dolegliwościami reumatycznymi.

Zioła

Zioła są podstawą każdego leczenia naturalnego. Stosujemy takie mieszanki ziołowe, które zawierają rośliny bogate w naturalne salicylany, jak wiązówka i kora wierzby. Działają one przeciwzapalnie, ograniczając objawy bólowe, pozbawione są przy tym niekorzystnych działań ubocznych. Mogą je więc bezpiecznie stosować chorzy cierpiący na chorobę wrzodową i dolegliwości gastryczne. Silne działanie przeciwzapalne i dodatkowo regulujące aktywność układu obronnego wykazuje znana nam jeżówka purpurowa(Echinacea purpurea). Ostatnio rosnącą popularnością cieszy się egzotyczny diabelski pazur (Harpagophytum procumbens), którego skuteczność terapeutyczną potwierdza wiele obserwacji klinicznych. W naszej mieszance nie powinno zabraknąć również roślin zawierających rozpuszczalną krzemionkę, konieczną, jako substrat, do szybkiej, prawidłowej odbudowy tkanki łącznej. Należą do nich, między innymi, skrzyp i rdest ptasi. Rośliny lecznicze dostarczają ponadto łatwo przyswajalnych witamin, soli mineralnych i wysoko aktywnych antyoksydantów. Niektóre z nich, jak imbir, cynamon, mają właściwości rozgrzewające, które wzmacniają efekt leczniczy. Na uwagę zasługują badania kliniczne przeprowadzone w Polsce nad preparatem Rheumaherb. Wykazały one, że skuteczność tego leku w ostrych stanach bólowych jest porównywalna z powszechnie stosowanym Diclofenakiem , ponadto Rheumaherb nie wywołuje niekorzystnych objawów ubocznych. Reasumują trzeba podkreślić, że leki roślinne, ze względu na swoje wielokierunkowe działanie i bezpieczeństwo stosowania, powinny stanowić podstawę przewlekłego leczenia dolegliwości reumatycznych.

Możliwości homeopatii

Omawiając naturalne leczenie nie sposób pominąć homeopatii, tym bardziej, że stanowi ona całkowicie pozbawiony ograniczeń sposób leczenia. Mimo kontrowersji, jakie wzbudza ona w środowisku lekarskim, wśród pacjentów cieszy się rosnącym zainteresowaniem. Leki homeopatyczne są ponadto powszechnie dostępne, a szeroka obecność na rynku złożonych leków homeopatycznych umożliwia chorym samodzielny dobór najbardziej dla nich korzystnego preparatu.

Laseropunktura w stanach ostrych

W ostrych stanach bólowych niezastąpione okazały się zabiegi laseropunktury. Leczenie to, oparte na zasadach od kilku tysięcy lat praktykowanej na Dalekim Wschodzie akupunktury, przeżywa w krajach Europy prawdziwy renesans. Prawidłowo wykonany zabieg wykazuje niewiarygodną wręcz skuteczność, niestety nie nadaje się do autoterapii i jest dostępny jedynie w wyspecjalizowanych gabinetach lekarskich.

Miejscowo…

Leki stosowane miejscowo na chore stawy, są od stuleci praktykowaną i skuteczną metodą leczenia stanów zaostrzeń choroby. Zamiast okładów z liści kapusty proponujemy maść z sadła świstaka. Sadło świstaka zawiera naturalne składniki o bardzo silnym działaniu przeciwzapalnym. Dodatkowe składniki roślinne, zawarte w maści, podnoszą jej skuteczność działania, co potwierdziła obserwacja kliniczna prowadzona w Wojewódzkim Szpitalu Reumatologicznym w Sopocie. Lek uzyskał przychylną ocenę lekarzy i pacjentów.

Na zakończenie o rehabilitacji.

Na zakończenie należy podkreślić, że narząd ruchu, jakim są stawy, trwale wyleczyć można jedynie ruchem. Nie sposób więc prowadzić skutecznego leczenia zmian reumatycznych bez właściwej rehabilitacji ruchowej. Moim zdaniem, najlepiej sięgnąć do popartej kilku tysiącami lat doświadczeń hatha jogi. Jest to starohinduski system ćwiczeń, który, jako jedyny, poprawia głębokie krążenie w dotkniętych chorobą tkankach i pozwala przywrócić pełną ruchomość w chorych stawach, o ile nie doszło już w nich do trwałych zwyrodnień i kalectwa. Ćwiczenia powinny być dobierane indywidualnie przez lekarza lub przeszkolonego rehabilitanta. Niestety, ta metoda wymaga od chorego systematyczności i konsekwencji, co w wielu przypadkach jest przeszkodą nie do pokonania.

Bożena Ryczkowska

foto:istock